Phân biệt thế nào là Gốm và Sứ và các dòng Gốm Sứ Việt Nam

Gốm và sứ là hai dòng sản phẩm thủ công mỹ nghệ lâu đời, gắn liền với đời sống sinh hoạt và văn hóa người Việt. Dù đều làm từ đất nung, nhưng gốm và sứ khác biệt rõ rệt về nguyên liệu, quy trình chế tác và ứng dụng. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn phân biệt cụ thể hai dòng sản phẩm này, đồng thời giới thiệu những dòng gốm sứ tiêu biểu trên khắp ba miền đất nước.

1. Gốm là gì, Sứ là gì?

Gốm và sứ đều là sản phẩm được tạo ra từ đất sét nung, tuy nhiên có sự khác biệt rõ rệt về chất liệu, quy trình và tính chất sản phẩm.

Gốm: Làm từ chất liệu thô, kết cấu xốp, giòn, thường không được phủ men hoặc men thô, nung ở nhiệt độ khoảng 1100 độ C. Màu sắc thường nâu, đỏ, hoặc nâu xám tự nhiên.
Sứ: Làm từ chất liệu tinh luyện, kết cấu chắc, đặc, bề mặt nhẵn bóng nhờ được tráng men kỹ, nung ở nhiệt độ cao từ 1250 đến 1350 độ C. Có màu trắng ngà hoặc trắng sáng, độ trong cao và vang khi gõ nhẹ.

Phân biệt thế nào là Gốm và Sứ chuẩn nhất

2. Phân loại các dòng Gốm Sứ Việt Nam

Việt Nam có nhiều dòng gốm sứ nổi tiếng từ truyền thống đến hiện đại, có thể phân loại theo các tiêu chí sau:

2.1 Theo vùng miền và truyền thống

Dân gian, truyền thống: Bát Tràng, Phù Lãng, Chu Đậu, Đông Triều
Công nghiệp hiện đại: Thanh Trì, Hải Dương, Đồng Nai

2.2 Theo công năng sử dụng

Gốm sứ dân dụng: Bát Tràng, Phù Lãng, Chu Đậu, Hải Dương, Đông Triều, Đồng Nai
Gốm sứ xây dựng: Thanh Trì

3. Đặc điểm của một số dòng gốm sứ tiêu biểu

3.1 Gốm Bát Tràng

Bát Tràng có cả gốm và sứ. Gốm sứ Bát Tràng nổi bật với họa tiết vẽ tay mềm mại, sắc sảo, mẫu mã phong phú. Sản phẩm nhẹ, có tiếng vang trong, sử dụng công nghệ nung gas hiện đại.

3.2 Gốm Phù Lãng

Gốm Phù Lãng có kết cấu xốp, nặng, hoa văn thô mộc, màu sắc đất nung đặc trưng, thường được dùng làm chum, vại, lọ hoa gốm cỡ lớn.

3.3 Sứ Chu Đậu

Sứ Chu Đậu chủ yếu là bình lọ hoa, họa tiết vẽ tay, nét vẽ dày, hơi thô nhưng giàu tính truyền thống. Nung bằng lò than thủ công và gas.

Dòng men đặc trưng của chu đậu là men rạn hanh vàng hay tên gọi cổ là Gốm Hoa Lam. Tuy nhiên vào những năm gần đây, làng Gốm Bát Tràng cũng phát triển mạnh dòng men hoa lam này trên các dòng sản phẩm như Đồ thờ cúng và Bình hút tài lộc.

3.4 Sứ Hải Dương

Là sứ công nghiệp, sản phẩm như ấm chén, bát đĩa có hoa văn in decal, kẻ chỉ vàng, sản xuất theo dây chuyền và nung bằng lò tuynel, đôi khi có hàm lượng chì nhỏ.

3.5 Sứ Đông Triều

Sản phẩm gồm chậu hoa, chum sành ngâm rượu, nét vẽ tay dày, cứng, nung bằng lò than truyền thống, trọng lượng nặng, màu men trầm.

3.6 Sứ Đồng Nai

Sứ công nghiệp đa dạng về mẫu mã, thường là bát đĩa, đồ chơi, con giống. Hoa văn decal, độ giòn cao, nung bằng gas, thiết kế hiện đại.

4. Định hướng và vai trò của Gốm Sứ Bát Tràng hiện đại

Bát Tràng hiện không chỉ là cái nôi của gốm sứ truyền thống Việt Nam mà còn đang vươn mình mạnh mẽ nhờ sự kết hợp giữa nghệ thuật thủ công và công nghệ hiện đại. Xưởng Gốm Bát Tràng Đoàn Quang là một trong những đơn vị tiêu biểu tại làng nghề, vừa gìn giữ nét tinh hoa dân tộc, vừa sáng tạo các dòng sản phẩm cao cấp phù hợp với thị hiếu trong nước và xuất khẩu.

Liên hệ Xưởng Gốm Bát Tràng Đoàn Quang để được tư vấn và đặt hàng các sản phẩm gốm sứ chất lượng cao: